U Politici je nedavno izašao članak sa obaveštenjem da će generacija koja je srednju školu upisala 2015/2016. godine, polagati veliku maturu umesto prijemnog ispita.
Ministar prosvete Mladen Šarčević, izjavio je da će do naredne godine biti usvojen novi Zakon o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja. Koncept velike mature naišao je na odobrenje Nacionalnog saveta za obrazovanje i napominje se da je u skladu sa evropskim standardima za obrazovanje.
Uvođenje velike mature znači da fakulteti neće, počev od 2018. godine, organizovati prijemne ispite, već će na osnovu rezultata velike mature rangirati učenike.
Velika matura će zavisiti od toga koju srednju školu učenik pohađa. U skladu sa tim, koncipirane su tri vrste velike mature- opšta, stručna i umetnička.
Uspeh iz srednje škole i uspeh postignut na maturi bodovaće se podjednako.
Kako će izgledati velika matura?
Učenici koji dolaze iz gimnazija tj. opšteobrazovnih ustanova, imaće opštu maturu. Nakon položene opšte velike mature, učenici mogu da apliciraju na bilo kom fakultetu, ili više fakulteta istovremeno. Mogu nastaviti sa strukovnim ili akademskim studijama, ali su izuzetak fakulteti ili visoke škole koje traže posebne talente (npr. umetnički fakulteti). Fakulteti pritom sami odlučuju koje će srednjoškolske predmete najviše bodovati.
Učenici iz stručnih srednjih škola polagaće stručnu maturu, koja daje pravo upisa na matične discipline, odnosno, dalje usavršavanje struke.
Učenici umetničkih škola polagaće maturu umetničkog tipa koja daje pravo upisa umetničkih fakulteta ili visoke škole.
Konkretan oblik velike mature još nije definitivno utvrđen. Za uvođenje velike mature neophodno je i uvođenje izmena u obrazovanju, jer učenici srednjih škola moraju u toku svog školovanja da budu upoznati sa konceptom velike mature, kao i konceptom dualnog obrazovanja (kombinovanje teorije i prakse), koji će se odraziti na polaganje velike mature.
Zašto promena?
Ministar Mladen Šarčević izjavio je da velika matura mora da bude kruna školovanja.
Kako se kaže u tekstu, cilj uvođenja velike mature je jačanje gimnazija kao glavnih matrica daljeg obrazovanja. Gimnazije su zamišljene kao škole nakon kojih učenici nastavljaju visoko obrazovanje. Zato će matura opšteg tipa, koju polažu gimnazijalci, davati pravo upisa na sve fakultete, osim onih koji zahtevaju posebne talente (umetnički npr.).
S druge strane, srednje stručne škole su koncipirane kao škole koje usmeravaju obrazovanje ka jednoj disciplini, nakon kojih se učenici zapošljavaju u struci. Međutim, pokazalo se da u praksi mnogi učenici stručnih škola upisuju fakultete koji nisu ni na koji način povezani sa njihovom strukom, što ima za rezultat nedostatak stručnjaka u tim disciplinama. Zbog toga će učenici stručnih škola polagati stručnu maturu, sa kojom mogu nastaviti sa studiranjem svojih matičnih disciplina.
Krajnji cilj velike mature bio bi unapređenje obrazovanja, a kroz njega i unapređenje privrede Srbije.
Autorka: Jelena Svilkić